تحلیلی جامعه شناختی از تناقضات فضایی و اجتماعی توسعه شهری

نویسندگان

یعقوب موسوی

استادیار جامعه شناسی دانشگاه الزهراء

چکیده

در دوران اخیر محیطهای شهری به کانون ظهور اشکال گوناگون تناقضـات فضـایی و اجتمـاعی تبـدیل شدهاند و نیز در شهرها شاهد توسعه شرایطی پر از ابهام در بعد اجتماعی و یا نارسایی در عملکرد فیزیکی هستیم. به ویژه کلانشهرها در دنیای کنونی به دلیل تراکم مشکلات ناشی از سازمان و عملکرد بخشهای منفک درونی آن به مکان شکلگیری انواع تعارضات تهدیدکننده حیات شهرنشینان تبـدیل شـدهانـد. از زمان ظهور شهرهای بزرگ، نگرانی از خطرهای درونی فزاینده آنها توجه بسیاری از اندیشمندان اجتماعی و شهری را بهخود جلب نموده است. در این میان کلانشهرهای کشـور مـا نیـز بـه دلیـل عقـبمانـدگی ساختاری و فقدان برنامهریزی و نیز رویکرد ناصحیح در توسعه شهری دچار سرنوشتی شدهاند که بسیاری از دیگر شهرهای بزرگ جهان بدان مبتلا هستند. تجربه جهانی توسعه شهری نشان مـیدهـد کـه رشـد فوقالعاده جمعیت شهری و در کنار آن افزایش زیرساختهای فیزیکی و در نهایت فعالیت عقلانی آنگونه که اقتضاء مینماید نتوانسته است مانع شکلگیری تعارضات قابل پیشبینی در عرصههای مختلف فضایی و اجتماعی گردد. با استفاده از رویکرد جامعه شناختی شهری مطالعه پدیده توسعه و عمران شهری از یک سو و ظهور عوارض و ناهنجاریهای کارکردی به ویژه در بعد اجتماعی و فرهنگی از سوی دیگر موضوعی است که این مقاله درصدد بررسی آن است. به عبـارت دیگـر، هـدف از ایـن بررسـی ترسـیم چشـم انـداز جامعهشناختی تناقضات شهری در چارچوب تعارض توسعه عمرانی شهری در ارتباط با توسعه اجتماعی و فرهنگی آن است. تلقی توسعه شهری در مقیاس منحصراً کالبدی مقوله است که سالهاست مورد تردید است و در عوض توسعه توأمان کالبدی، فرهنگی و اجتماعی به عنوان ابزار کار برنامـه ریـزی مـورد توجـه میباشد. این مقاله تلاش دارد تا با طرح دیدگاه اجتماعی، چگونگی تحلیل و بررسی تناقضات کنونی حیات شهری در ابعاد جامعه شناختی آن را در کانون مطالعه قرار دهد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

تحلیلی جامعه شناختی از ویژه گی های روستاهای در حال گذار در منطقه کلان شهری تهران

در حال حاضر روستاهایی در تهران وجود دارند که متاثر از پدیده مهاجر پذیری شرایط خاصی و متفاوتی با روستاهای کلاسیک پیدا کرده‌اند. هدف این پژوهش ارائه چارچوب جامعه شناختی تشخیص و معرفی روستاهای در حال گذار مبتنی بر ویژگی‌های اجتماعی ـ اقتصادی آنها است. این تحقیق با استفاده از روش پژوهش اسنادی و مطالعه میدانی تلاش کرده است تا شناخت دقیقتری از این روستاها فراهم کند. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که مهاجر...

متن کامل

تحلیلی بر پذیرش رفتار برنامه‌ریزی ‌شده اجتماعی دانشجویان در استفاده از دوچرخه و توسعه پایدار شهری

هدف پژوهش، بررسی پذیرش رفتار برنامه‌ریزی‌ شده اجتماعی دانشجویان در استفاده از دوچرخه و توسعه پایدار شهری بود. روش پژوهش توصیفی- همبستگی بود که بصورت میدانی انجام پذیرفت. جامعه آماری تحقیق را دانشجویان تشکیل داده و در نهایت تعداد 254 نفر به روش نمونه‌گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه‌ای مبتنی بر مدل‌های توسعه پایدار اسپریتزر (1997) با ضریب پایایی (83/0) و پذیرش اجتماعی بر اس...

متن کامل

تحلیلی جامعه شناختی از معرفت های حقوقی

چکیده کار جامعه شناسی حقوق مطالعه ی جامعه شناختی و علمی هستی اجتماعی حقوق (نظم/ نظام) است. جامعه شناسی معرفت به مطالعه ی مسئله تعین اجتماعی معرفت می پردازد تا نشان دهد که کدام بخش از معرفت های بشری (صورت، محتوا یا هر دو بخش)، چگونه با تأثیر از عوامل اجتماعی مادی و بیرونی ایجاد شده، تحول می یابد. در این مقاله، با استفاده از مفاهیم و دیدگاه های جامعه شناختی به مطالعه و طبقه بندی معرفت های حقوقی...

متن کامل

اندیشه اجتماعی، دانش جامعه شناختی

در دیداری‌ مجدد با جامعه‌شناسی‌ به‌ منظور مقایسه‌ مبانی‌ و دستاوردهای‌ معرفتی‌ِ آن‌ با اندیشه‌های‌ اجتماعی‌، حداقل‌ چهار دسته‌ اختلاف‌، قابل‌ شناسایی‌ است‌. در بررسی‌ اجمالی‌ این‌ وجوه‌ تفاوت‌، بدون‌ هرگونه‌ اِطلاق‌نگری‌ِ منجر به‌ حذف‌ برخی‌ از وجوه‌ به‌ نفع‌ وجوه‌ دیگر و یا نادیده‌گرفتنِ امکان‌ تأثیرگذاری‌ توأمان‌، چنین‌ به‌ نظر می‌رسد که‌ در این‌ میان‌، بیشترین‌ و بارزترین‌سهم‌ به‌ تفاوت‌های‌ «ان...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
مطالعات اجتماعی ایران

جلد ۳، شماره ۲، صفحات ۴۶-۶۱

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023